De 12 door Vlaanderen erkende Praktijkcentra Plant trekken de samenwerking door. Op de werktuigdagen stelden zij hun nieuwe gezamenlijke website www.prakijkcentraplant.be voor. Op deze website kan je vlot alle jaarverslagen consulteren die zij sinds 2021 samen opmaken. Zo ook het meest recente jaarverslag met daarin een greep uit de vele onderzoeksprojecten en demo’s die ze in 2022 uitvoerden om de Vlaamse landbouwers vooruit te helpen.
In deze uitgave merk je meteen dat er niet alleen hard gewerkt werd rond innovatie, nieuw opduikende problemen van de boeren maar ook rond de zogenaamde beleidsthema’s: thema’s waar de landbouw vaak een raakvlak heeft met de maatschappij, die jammer genoeg steeds verder van het boerenberoep en de voedselproductie staat.
Zo is het duidelijk dat op het vlak van gewasbescherming, waar Vlaanderen voorloopt en de geïntegreerde of milieubewuste teelt al jaren de standaard is, het onderzoek bij 1/3 van de projecten focust op de biologische teelt, een teelt zonder chemische inputs. We mogen gerust stellen dat de dalende impact van pesticiden op het milieu, die zich al verschillende jaren manifesteert, mede een gevolg is van dit soort onderzoek. Toch mogen we niet vergeten dat het inkomen van de boer zakt bij de overgang naar de biologische teelt, tenzij hij voor deze producten een hogere prijs kan bekomen. Bovendien is de biologische teelt ook nog niet voor alle teelten technisch mogelijk of rendabel.
Praktijkcentra Plant zetten in op verschillende thema’s
De landbouw heeft niet alleen baat maar draagt ook bij tot een biodivers landschap. Bloemenstroken en hagen moeten zorgen dat natuurlijke vijanden of bestuivende insecten beter gedijen en de landbouwgewassen kunnen intrekken. Via hun onderzoek gaan de Praktijkcentra Plant na welke plantensoorten hiervoor het best geschikt zijn, want een foute keuze kan net de plaagsoorten aantrekken of de plaagontwikkeling bevorderen.
Een ander belangrijk thema is de aanpassing aan de klimaatverandering. In diverse projecten werken de Praktijkcentra Plant aan een preciezere watergift via modellen, sensoren en accurate druppelaars. In meerdere teelten is al aangetoond dat een vermindering van de watergift met 20 tot 50% mogelijk is zonder verlies aan kwaliteit en/of opbrengst. Daarnaast spitsen andere projecten zich toe op energiebesparing, wateropslag, oogstbescherming en -bewaring of het zoeken van rassen die minder gevoelig zijn aan nadelen zoals zonnebrand, droogtestress, … als gevolg van de klimaatverandering.
Een belangrijk asset van de landbouwer is zijn bodem. Veel meer dan pakweg 10 jaar geleden voeren de Praktijkcentra Plant projecten uit om deze bodem veerkrachtiger te maken, om de microbiologie te stimuleren die de plant kan versterken, om zijn vochthoudend vermogen te verbeteren of om erosie te vermijden.
Data en disseminatie
In veel van deze veranderingen spelen data een cruciale rol. Deze worden vandaag verzameld via sensoren op machines, robots, drones en zelfs via satellieten. Het is de rol van het onderzoek om deze gigantische hoeveelheden data om te zeten tot informatie en te vertalen naar een bruikbaar advies waarmee de boer een actie kan starten of een beslissing kan nemen. Artificiële intelligentie en precisie-landbouwtechnieken kunnen hem daarin ondersteunen, wat in praktijkomstandigheden door de Praktijkcentra Plant geëvalueerd en gedemonstreerd wordt.
Er zijn weinig plaatsen in de wereld waar landbouwers zo sterk als in Vlaanderen geconnecteerd zijn met het toegepast onderzoek dat voor hen uitgevoerd wordt. Dit gebeurt via participatie, via opendeurdagen, studie-avonden en demonstraties. In 2022 informeerde het consortium van de Vlaamse Praktijkcentra Plant de landbouwers via meer dan 1000 artikels in digitale en klassieke nieuwsbrieven, schreven ze meer dan 600 artikels in de vakpers en werden er 165 brochures en folders uitgegeven. Cijfers die doen duizelen.
Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns, aan wie de website op de werktuigdagen werd voorgesteld en aan wie het tweede jaarverslag werd overhandigd, onderschrijft het belang van de Vlaamse praktijkcentra: “We stellen verheugd vast dat de Praktijkcentra Plant een nieuwe stap zetten om hun goede samenwerking nog verder te verbeteren en deze formaliseren via een nieuwe gezamenlijke website. De resultaten van het onderzoek van de voorbije twee jaar worden er gepresenteerd in de jaarrapporten. Onze praktijkcentra blijven een cruciale schakel om nieuwe onderzoeken en inzichten naar de boer in het veld te brengen. Ons succes in het vertalen van die inzichten zal in belangrijke mate van hen afhangen.”
De boer staat voor heel wat uitdagingen. Maar hij staat er niet alleen voor. De Vlaamse Praktijkcentra Plant bereiden met hen de toekomst voor.
